Poczucie zagrożenia możliwością zachorowania na nowotwór jest dość powszechne i wzrasta wraz z wiekiem badanych. Silne jest też przekonanie o genetycznych uwarunkowaniach zachorowania na raka. Osoby, które miały w rodzinie przypadki nowotworów, są bardziej zagrożone.
Termin „profilaktyka” zwykle rozumiany był jako zapobieganie chorobom. Pod tym pojęciem kryją się głównie badania medyczne, rzadziej zdrowy tryb życia. Programy profilaktyczne, które są w Polsce obecne, respondenci identyfikują jako skierowane do kobiet: darmowe mammografie, cytologie.
Mężczyźni nie czują się adresatem programów profilaktycznych i przynajmniej część z nich ma poczucie braku w tym zakresie. Mężczyźni mają też poczucie, że nie mają takiego własnego „osobistego” specjalisty, który będzie ich regularnie badał. Kobiety mają swoich ginekologów, więc im jest łatwiej.
Co dziesiąty Polak nie zrobił nigdy żadnego badania spośród następujących RTG klatki piersiowej, USG jamy brzusznej, USG tarczycy, kolonoskopia, badania krwi pod kątem markerów nowotworowych.
Motywacje do wykonywania badań profilaktycznych (poza obligatoryjnymi z pracy) są różne w zależności od postaw wobec zdrowia w ogóle.
Osoby samodzielne w podejmowaniu decyzji zgłaszają się na badania profilaktyczne z potrzeby kontroli własnego zdrowia, dla zmniejszenia ryzyka wykrycia poważnych chorób w późnym stadium.
Regularnej kontroli zdrowia badanych sprzyja niewątpliwie lekarz specjalista, pod którego stałą opieką się znajdują, np. ginekolog, diabetolog, kardiolog.
Część osób wykonuje takie badania z poczucia zagrożenia, lęku przed chorobą wywołanego jakimiś niepokojącymi objawami: guzek w piersi, przewlekłe złe samopoczucie, dolegliwości bólowe.
Kojarzone są kampanie społeczne w mediach promujące rzucenie palenia, akcje społeczne dotyczące ruchu, aktywności sportowej. Badani deklarowali jednak, że najskuteczniejsze w zachęcaniu do działań profilaktycznych są pozytywne wzory: osoby, które z powodzeniem zmieniły swój tryb życia na zdrowy, osiągnęły jakieś sukcesy mimo pewnych porażek.
Wiele kobiet po 50 roku życia otrzymuje zaproszenia na bezpłatne mammografie i dość często z nich korzysta. Takie indywidualne zaproszenia są bardzo pozytywnie oceniane – podkreślają indywidualny charakter korespondencji, jej spersonalizowany, a jednocześnie dobrowolny charakter.
Zupełnie inne jest podejście do bezpłatnej cytologii, która wiąże się z badaniem ginekologicznym, a to jest już doświadczenie intymne. W przypadku bezpłatnej cytologii można trafić na różnych lekarzy, nieznanych, obcych. Rola lekarza ginekologa jest w ogóle ważna w życiu kobiet. Lubią mieć sprawdzonego i „swojego”, któremu mogą zaufać. Badanie cytologiczne u zaufanego lekarza wiąże się z dużo mniejszym lękiem i stresem.
61% kobiet chodzi regularnie do ginekologa. Im wyższy poziom wykształcenia, lepsza sytuacja materialna i większe miasto, tym ten odsetek jest wyższy. Młode kobiety często odwiedzają ginekologa po raz pierwszy w celach profilaktycznych. Inaczej jest wśród kobiet starszych, które pierwszy raz szły do ginekologa dopiero podczas ciąży.
Świadomość konieczności samobadania piersi jest bardzo wysoka, część kobiet bada się regularnie, ale istnieje duża potrzeba zwiększenia wiedzy na ten temat. Brak umiejętności i wiedzy może wiązać się z niepotrzebnym stresem, kiedy wykryte zgrubienia są naturalne i nie są objawem choroby.
Powyższy tekst pochodzi z publikacji „Badanie postaw wobec zachowań zdrowotnych w zakresie profilaktyki nowotworowej wśród mieszkańców Polski ze szczególnym uwzględnieniem postaw Polek wobec raka szyjki macicy i raka piersi” – Raport z badania przeprowadzonego przez Kantar Millward Brown na zlecenie Ministerstwa Zdrowia. Biuro Pracy i Promocji. Warszawa, 23 czerwca 2017 roku.
Dlatego też w trosce o wspólne dobro jakim jest zdrowie mieszkańców Gminy Mirsk poniżej zamieszczono link do kampanii społecznej realizowanej w ramach Narodowej Strategii Onkologicznej na lata 2020-2030 „Planuję długie życie”.
Podstawowym celem przedsięwzięcia finansowanego ze środków Ministra Zdrowia jest obniżenie zachorowalności na choroby nowotworowe, w tym: piersi, płuca, jelita grubego i szyjki macicy przez edukację zdrowotną, promocję zdrowia i profilaktykę. Proponowana kampania w sposób istotny będzie wspierać przyjętą Strategię i stwarza szansę na bardziej skuteczną realizację zadań związanych ze zdrowiem społeczeństwa.